6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu ile hukuk sistemimize girmiş olan arabuluculuk yöntemi, adli yargılamaya alternatif bir çözüm yöntemidir.
1 Ocak 2018 tarihinden itibaren işçi-işveren uyuşmazlıklarında (Sadece İşçilik alacakları ve işe iade davalarında)dava açmak isteyen tarafın öncelikle arabuluculuk yoluna ve bağlı bulunduğu Arabuluculuk bürosuna gitmesi gerekmektedir. Arabuluculuğa başvurulmadan dava açılması durumunda ise dava, dava şartı yokluğu nedeni ile reddedilecektir.
Bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi ve işveren alacağı Ücret/maaş, prim/ikramiye, İhbar, Kıdem, Yıllık Ücretli İzin Alacağı, AGİ, Fazla Çalışma Ücreti, Hafta Tatili, Bayram ve Genel Tatil Ücreti, Yol Parası, Yemek Parası, Eğitim Yardımı, Çocuk Parası, İlave Tediye Alacağı, Ayrımcılık Tazminatı, Sendikal tazminat, Kötüniyet Tazminatı, Ölüm tazminatı, TİS kaynaklanan tazminat, Haksız Fesih Tazminatı, Bakiye Süre Ücret Alacağı, Cezai Şart Alacağı, Manevi Tazminat, Toplu İş Sözleşmesinden Kaynaklanan Alacaklar, Gece Vardiyası Zammı, Transfer Ücreti, Yarım Ücret Alacağı, İş Arama İzin Ücret alacağı, Gemi Adamı iade bedeli ile işe iade taleplerinde dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartı olacaktır. Ancak iş kazası veya meslek hastalığından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat davaları ile bunlarla ilgili tespit ve itiraz durumları bu kapsamda değildir.
Başvuru adliyelerde bulunan arabuluculuk bürolarına yapılır. Arabuluculuk bürosu olmayan yerlerde arabuluculuk bürosu sıfatıyla görevlendirilen sulh hukuk mahkemesi yazı işleri müdürlüğü tarafından işlemler gerçekleştirilir.
Arabulucu, adliyelerdeki arabuluculuk bürolarındaki görevli personel tarafından sicile kayıtlı arabulucular listesinden atanacaktır. Ancak tarafların listede yer alan herhangi bir arabulucu üzerinde anlaşmaları halinde bu arabulucu görevlendirilir.
Arabulucu, yapılan başvuruyu görevlendirildiği tarihten itibaren üç hafta içinde sonuçlandırır. Bu süre zorunlu hâllerde arabulucu tarafından en fazla bir hafta uzatılabilir.
Arabuluculuk bürosuna başvuruda herhangi bir ücret alınmaz. Taraflar arabuluculuk görüşmelerinde anlaşamazlarsa 2 saatlik ücret Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanır. Anlaşma durumunda ücret, aksi kararlaştırılmadıkça taraflarca eşit şekilde ödenir.
Ancak uygulamada sıklıkla görüldüğü üzere, işveren tarafından da arabuluculuk ücretinin tamamı ödenebilir. Ücret, Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenir.
Arabuluculuk Ücret Tarifesi, Arabuluculuk Daire Başkanlığının resmi web sitesinde yer almaktadır. http://www.adb.adalet.gov.tr/Sayfalar/Teskilat/mevzuat/tarife.html
Arabuluculuk görüşmelerine taraflar bizzat ya da varsa avukatları aracılığıyla katılabilirler. Tarafın vekili aracılığı ile görüşmelere katılmak istemesi durumunda vekaletname de arabuluculukla ilgili özel bir yetki gerekir. İşveren tarafından ise bizzat kendisinin yetkilendirdiği bir SGK li çalışanı (Avukat değil ise) arabuluculuk görüşmelerine katılabilecek ve işveren adına süreci sonlandırabilecektir. Ayrıca tarafların yakınları veya istedikleri kişiler açıkça ve hep birlikte mutabık olmaları nedeni ile katılmalarında bir engel yoktur.
İlk toplantıya mazeretsiz bir şekilde katılmayan taraf dava açıldığı taktirde, bu taraf dava sonucunda kısmen ya da tamamen haklı çıksa dahi yargılama giderlerinin tamamından sorumlu tutulur. Ayrıca, bu taraf lehine vekalet ücretine hükmedilmez.
Arabuluculuk sürecinde taraflar anlaşma sağlayamazsa mahkemeye başvurarak dava açabilirler.
Arabuluculuk ücretini karşılamak için adli yardıma ihtiyaç duyan taraf arabuluculuk bürosunun bulunduğu yerdeki sulh hukuk hâkiminin kararıyla adli yardımdan yararlanabilecektir.
Karabay | Hukuk - Danışmanlık - Arabuluculuk